Rzeźba - "Apostoł Jan na piersi Chrystusa"

Podstawowe Informacje
Nazwa: Der Apostel Johannes an der Brust Christi 
Przedstawienie: Grupa figuralna
Rok wykonania: 1310 
Pochodzenie stylistycznie: Bodensee 
Materiał: Drewno dębowe
Wysokość: 89 cm 
Szerokość: 47 cm 
Głębokość: 31,5 cm

Chrystus i Święty Jan z Siegmaringen (niem. Der Apostel Johannes an der Brust Christi) przedstawienie o tematyce sakralnej reprezentujące rzeźbę gotycką z początków XIV wieku. Dzieło pochodzi z Sigmaringen, obecnie znajduje się w Muzeum im. Bodego w Berlinie w zbiorach Skulpturensammlung und Museum für Byzantinische Kunst.

Postacie zostały wyrzeźbione z jednego bloku drewna dębowego, które jest stosunkowo twarde i trwałe. Pokryto ją polichromią i pozłocono.

Rzeźba przedstawia dwie siedzące postacie – Jezusa Chrystusa i Jana Ewangelistę. Oboje ukazani jako młodzi mężczyźni, bez cech świadczących o wieku. Po lewej stronie znajduje się wyprostowany Jezus, apostoł Jan siedzący w swobodnej pozie z prawej strony trzyma głowę złożoną na jego piersi. Obie postacie trzymają się za prawe dłonie. Chrystus obejmuje lekko ramię Jana. Ubrani są w łagodnie udrapowane szaty. Rzeźba emanuje spokojem i wzajemną delikatnością postaci wobec siebie.

Przedstawiony typ ikonograficzny zaczerpnięty został z Ewangelii wg św. Jana. Podczas Ostatniej Wieczerzy:

"jeden z uczniów Jego, ten którego Jezus miłował - spoczywał na Jego piersi" (J 13, 23).

Ten sam motyw wspominany jest także później w tej samej Ewangelii:

"Piotr obróciwszy się zobaczył idącego za sobą ucznia, którego miłował Jezus, a który to w czasie uczty spoczywał na Jego piersi i powiedział: «Panie, kto jest ten, który cię zdradzi?" (J 21, 20).

Motyw przyjaźni Chrystusa ze św. Janem został bardzo wcześnie podjęty w teologii oraz ikonografii. To przedstawienie było rozumiane jako przypowieść i model zjednoczenia człowieka z Bogiem, poznawanym poprzez miłość. Mniszki w swoich pismach ukierunkowały sposób przedstawiania przyjaźni Mistrza z Ewangelistą. To wszystko sprawiło, że grupa figuralna Chrystusa z Janem była popularna w XIV wieku, zwłaszcza w klasztorach w południowo-zachodnich Niemczech i Szwajcarii.

K. L.

Bibliografia:
Uwe Geese: Rzeźba gotycka Francji, Włoch, Niemiec i Anglii [w.] Rolf Toman (red.) Sztuka gotyku. Architektura. Rzeźba. Malarstwo. Köln 1998

http://www.smb-digital.de/eMuseumPlus?service=direct/1/ResultLightboxView/result.t1.collection_lightbox.$TspTitleImageLink.link&sp=10&sp=Scollection&sp=SfieldValue&sp=0&sp=0&sp=3&sp=Slightbox_3x4&sp=0&sp=Sdetail&sp=0&sp=F&sp=T&sp=0