pustelnicze spotkania św. Antoniego

Bartollo di Fredi

Cykl ze św. Antonim:

* Św. Antoni spotyka Agatona,
* Św. Antoni spotyka św. Pawła,
* Sakrament pustelnika


    Jest to obraz namalowany prawdopodobnie w latach 1380-1390. Został namalowany na drewnie topoli i posiada wymiary 32,5 x 88,2 cm. Obecnie znajduje się w Gemäldegalerie.

* Św. Antoni był pustelnikiem, żyjącym w odosobnieniu. Ten właśnie sposób oddawania czci, wiary i życia dla Boga dał początek ruchowi monastycznemu. Historycy, wierni różnych kościołów chrześcijańskich uważają go za odnowiciela wiary. Istnieje legenda iż był on kuszony przez samego diabła pod postacią kobiety. Nie ugiął się, by żyć nadal dla Boga w samotności.
* Sceny tutaj przedstawione są właśnie w takim klimacie - ciszy, spokoju, odosobnienia, bogobojności. Kolor ziemi, ludzi i ich szat a także psa (sic!) jest brązem i kontrastuje ze złotym splendorem nieba. Twarze świętych oraz jednego człowieko-jelenia nadają nastrój przyjaźni, braterstwa tak milczącego jak pustynia i Bóg zstępujący na nich w łaskach Ducha Świętego.

Złoto, powaga i nawracanie niewiernych

Ugolino da Siena

Święci Jan, Paweł i Piotr:

   Jest to element retabulum z kościoła Santa Croce z Florencji. Namalowany temperą prawdopodobnie około roku 1325. Każda (prawie każda) ma wymiary 135 x 56,5 cm. Obecnie obiekt znajduje się w Gemäldegalerie w Berlinie.

* Pierwsza kwatera uzmysławia nam powagę tego dzieła, niemal natychmiast kierując spojrzenie widza na wyraz twarzy, przejmujący. Przytłaczająca staje się refleksja, którą wyraża spojrzenie w dal, jednakże należy tu się głównie skupić na symbolice koloru. Czerwony symbolizuje męczeństwo. Szata okala ciało i poprzez kontrast eksponuje zwój, pochodzący z Pisma Świętego. Zmierzwione włosy i odzienie ze skóry zwierzęcej zwraca uwagę na samą postać Jana Chrzciciela - proroka pochłoniętego swoją misją nawracania zagubionych owieczek. 

* Druga kwatera z kolei jest bardziej stonowana i ukazuje św. Pawła trzymającego w prawej ręce miecz a w lewej księgę. Powaga przedstawienia jest tu podkreślona nie tylko obecnością broni białej, ale również przez ciemne, wręcz neutralne kolory szat. Skupienie na twarzy św. Pawła jest tu znakomicie przedstawione i jak najbardziej oddaje jego chęć nawracania niewiernych pogan.

* Trzeci z kolei to św. Piotr o czym świadczą klucze w jego dłoni oraz księga. Tak naprawdę to przedstawienie tych dwóch świętych jest typowe dla ikonologii. Św. Paweł - jak zawsze półłysy z zarostem ciemnym, Św. Piotr mniej łysy, o siwej brodzie. ma on ten sam wzrok - wzrok pragnącego nawrócić wszystkich na świecie na religię jezusową.

Nad każdym świętym są anioły z orszaków niebiańskich, a nad nimi popiersia (po 3 dla każdego, oprócz Św. Piotra).