Zagrajmy w kości

Kostka do gry, 1,4cm x 1,4cm x 1,4cm, numer identyfikacyjny 12/72i, zbiory Skulpturensammlung und Museum für Byzantinische Kunst


Większość z nas zna popularną grę w kości… A gdyby tak zagrać taką kostką pochodzącą z I- VIIIw.?

Taki niezwykły okaz znajduje się w kolekcji muzeum sztuki bizantyjskiej w Berlinie. Kość pochodzi z terenów Bizancjum, a wykonana jest z brązu.

Większość tradycyjnych kości z czasów starożytnych wygląda podobnie do tych z czasów dzisiejszych. Oczka od jednego do sześciu są rozmieszczone tak, że suma po przeciwnych stronach zawsze daje siedem. Jednakże istnieją też okazy bardzo starannie wyciętych kostek, które mają na pięciu stronach siedem a na jednej stronie pięć oczek, w postaci kręgów otaczających kropki , które wyróżniają się jasnym kolorem . Piątka wygląda tak jak na dzisiejszych kostkach,  oczka siódemki natomiast znajdują się w dwóch nieregularnych rzędach trzech punktów , między którymi w centrum umieszczony jest większy okrąg z kropką. Z takim właśnie przypadkiem mamy do czynienia w zbiorach berlińskich. Prawdopodobnie kostka ta, została zaprojektowana do bardzo szczególnego rodzaju gry, kwintetu, w którym być może była swoistym "atutem ".

W dawnych czasach kostki przeznaczone były, podobnie jak dziś, także do rozmaitych gier planszowych. Szczególnie popularne były gry strategiczne w kości, składające się z wielu pól na planszy, w której wywiercono różną liczbę otworów.

Niestety, nie było nam dane zobaczyć tego wspaniałego dzieła. Prawdopodobnie znajduje się on w niewystawianej obecnie części zbiorów. Może uda nam się na niego trafić następnym razem?

K.B