Rogier van der Weyden - "Ukrzyżowanie"
Obraz przedstawia scenę ukrzyżowania Chrystusa. Krzyż znajduje się dokładnie po środku, dzieląc obraz na połowy. Górną część zajmuje martwy Chrystus z półprzezroczystym, powiewającym perizonium. Na dole krzyża klęczy Maryja, obejmująca go w dramatycznej pozie. Za nią, po lewej stronie przedstawienia, stoją dwie kobiece postacie, jedna próbująca pocieszyć Marię. Po prawej stronie klęczy Maria Magdalena. Za nią, odwrócony od całej sceny w trwodze i rozpaczy, stoi św. Jan Ewangelista. Na górze, po obu bokach Chrystusa, latają małe postacie aniołów. Za tą sceną rozciąga się pejzaż, sięgający dokładnie połowy wysokości dzieła. Przedstawia widok gór i lasów, a także kawałek wieży zamkowej przy prawej krawędzi.
W kompozycji dominują kierunki wertykalne. Stojące postacie i pion krzyża dominują nad horyzontalnymi, których najsilniejszym akcentem jest linia horyzontu. Czytelny jest także punkt środkowy obrazu - w miejscu zbiegu pionu krzyża i poziomu horyzontu, optycznie gwóźdź na stopach Jezusa.
Światło rozproszone, jego źródło zdaje się być poza obrazem, z prawego górnego rogu. Kolorystycznie, obraz zbudowany jest z silnych kontrastów. W oczy od razu rzuca się błękit szat Maryi i czerwień św. Jana. Zielenie i żółcie szat Marii Magdaleny dają w efekcie słoneczne wrażenie. Wszystkie te barwy kontrastują z bladym ciałem Jezusa, która, uwydatnione jeszcze przez ciemne chmury za nim, wydaje się dramatycznie martwe w porównaniu z gamą kolorów w okół. Uwagę zwraca także użyta przez artystę perspektywa powietrzna - odległe wzgórza i góry utrzymane są w ulotnym, błękitnym kolorze
W obrazie tym dobrze uwidaczniają cechy malarstwa Rogiera van der Weydena. Żyjący w 1wszej połowie XV wieku przedstawiciel szkoły niderlandzkiej, łączący w swoich dziełach elementy gotyku i renesansu. Typowo gotyckie jest wydłużenie postaci, naturalizm, podobny do van Eycków. Weyden dodaje tutaj jednak więcej emocji i dramatyzmu, co widać zwłaszcza w mimice Maryi. Dążenia do oddania rzeczywistości widoczne są chociażby w strojach - właściwych dla epoki współczesnej artyście. Równocześnie pojawia się także ruch, większa dynamiczność i rozmaitość póz, gestów. Ruch doskonale oddaje ulotne, targane podmuchem wiatru perizonium Chrystusa, kontrastujące z jego martwym i nieruchomym ciałem. Obecność mocniejszej perspektywy czy pejzażu również zapowiada Renesans w niderlandzkim malarstwie.
A.P.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz